Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem
Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem

Economie - En de zwakken ondergaan wat ze moeten ondergaan? : Een ware EconThriller

Op linkedIn gepubliceerd op 13 augustus 2018

Inleiding. Yanis Varoufakis vertelt in zijn boek "En de zwakken ondergaan wat ze moeten ondergaan?" helder en indringend over de ontstaansgeschiedenis en falende architectuur van de euro.

Varoufakis laat op gedegen wijze zien waar de eurocrisis vandaan komt. Door essentiële fouten in de architectuur van de euro ziet onze (Europese) toekomst er niet geheel rooskleurig uit, ondanks de huidige economische voorspoed in de rijke EU-landen anno 2018.

Gebrek 1. Een wezenlijk gebrek in de euro is de puur technocratische status ervan. Niemand in de Eurozone voelt zich er echt mee verbonden. Dit is in tegenstelling tot de US-dollar die organisch deel uitmaakt van de politieke eenheid van de VS.

In Denemarken is er een referendum rond de invoering van de Euro geweest. De Denen zijn duidelijk geweest: Nej. De Nederlandse bevolking is nooit wat gevraagd. Ik denk dat veel mensen net als ik het toendertijd een spannend project vonden en niet bezig waren met het geven van een mening. Wat mij bijstaat is dat eurosceptici monddood werden gemaakt. Arjo Klamer is één van hen. De stemming was er een van 'niet zo zeuren'. Dat vond ik en nog steeds een gemiste kans want wat Klamer zei sneed wel hout. Daar faalde de democratie - politiek én bevolking - jammerlijk.

Mitterand die met Kohl de grondlegger van de Euro was, wist dat de euro een politieke basis nodig had maar dat was op dat moment in 1992 blijkbaar niet haalbaar. Mitterand gokte er op dat men als er zich een crisis zou voordoen, zou inzien dat een politieke unie noodzakelijk was. Maar dat heeft de politiek in 2008 en later nagelaten.

Gebrek 2. Een ander gebrek in de euro is de afwezigheid van een Federal Reserve zoals in de VS, die een staat kan ondersteunen als die failliet dreigt te gaan. In zo'n systeem kan een rijke staat zoals Duitsland arme staten als Portugal of Griekenland niet dwingen tot afbetalen van schulden. Zo'n FR waar alle nationale banken lid van zijn, brengt geld in om een lidstaat te behoeden voor een faillisement waarmee besmetting naar andere lidstaten wordt voorkomen.

Conclusie. Dit boek van Varoufakis is een absolute aanrader voor iedereen die wil begrijpen waarom we in Europa in een constante economische en politieke crisis verkeren. Volgens mij zal de euro uiteindelijk stranden omdat er geen politieke wil bestaat om de verschillen te overbruggen tussen de rijke EU-landen enerzijds en de Zuid-Europese en Oost-Europese EU-leden anderzijds.

Die verschillen zijn denk ik niet eens zozeer economisch bepaald, maar veeleer door historische factoren. Oost-Europa (Comecon) en West-Europa (EEG/EG) leefden tussen 1945 en 1989 in afzonderlijke politieke systemen cq. invloedssferen. Wij beleven de na-oorlogse geschiedenis heel anders dan de Polen en Tsjechen. 1968 roept bij ons een sfeer van verandering op, terwijl de Pragenaren heel anders op het jaar van de Praagse Lente terugkijken.

Dat betekent dat als wij de euro tot een duurzaam succes willen maken, we eerst moeten werken aan wederzijdse vergroting en verdieping van onze kennis over andere Europese landen. Daar schort het enorm aan. Wat weet een Nederlander van de Poolse, Hongaarse of Finse geschiedenis? Niets. Waarom zijn de Hongaren zo afwijzend in het opnemen van vluchtelingen? De oorzaak hiervan ligt volgens mij voor een groot deel verborgen in hun besef van hun bijzondere geschiedenis, taal en cultuur binnen Europa.

De wil is er niet om een politieke eenheid te smeden terwijl de historische, culturele, geestelijke en religieuze onderlinge banden er gewoon zijn binnen Europa. Deze onwil zit hem er misschien in dat het ecomisch dominante Duitsland zijn hegenomie als basis voor de euro niet graag opgeeft.

Een politieke unie die alle EU-lidstaten bestuurlijke macht geeft en die met één stem spreekt - ook als het om de euro gaat - biedt kansen voor de toekomst van de EU maar is vooralsnog niet erg kansrijk.

Bronnen: "En de zwakken ondergaan wat ze moeten ondergaan? Hoe Europa de stabiliteit in de wereld bedreigt", Yanis Varoufakis, ISBN 978 90 445 3673 7, 2016, Vincent Browne versus ECB official, Yanis Varoufakis: "And the Weak Suffer What They Must?" | Talks at Google, Arjo Klamer - Wikipedia,..., De Griekse crisis, maar dan goed uitgelegd.


De geplaatste artikelen zijn te vinden op mijn account van LinkedIn: Joost van Meeteren Websites & Fotografie.

Joost van Meeteren, 13 augustus 2018