Van oorsprong op LinkedIn gepubliceerd op 20 april 2018
Vrijdag 13 april jl. werd in "Avond van de Korte Film 2018" de korte film Harbour van Stefanie Kolk getoond. Zij had er bewust voor gekozen om de film niet in bioscoopformaat te produceren. Zij koos voor het ouderwetse 4:3-televisiebeeldformaat zodat er meer focus op het getoonde (film)beeld ontstond. Bij breedbeeld zou er links en rechts overbodige informatie in beeld zijn gekomen.
Ik vond dit wel een heel interessante kijk op beeld die je als fotograaf boven de sjablonen uittilt. Een portret dien je traditioneel in portretformaat (staand beeld = staande zijde het langst) te maken en af te beelden, een landschap in landschapsformaat (liggend beeld = liggende zijde het langst). Dat kan een nuttige richtlijn zijn maar ik experimenteer zo nu en dan graag buiten de conventies met de formaten.
Voorbeeld 1. Zo vind ik het gebruik van het vierkante formaat een uitdaging. Door een foto van liggend naar het vierkante formaat om te zetten ben je genoodzaakt om anders naar de foto te kijken waarbij zorgvuldige cropping een net iets ander beeld oplevert.
Bij de eerste foto (16:9) houdt de kijker afstand tot de voetgangers, terwijl bij de tweede foto (1:1) de toeschouwer naar de voetgangers en de uitgang van de tunnel wordt getrokken. De voorste voetgangers staan op punt te verdwijnen in het felle licht.
Voorbeeld 2. Hieronder volgen vier voorbeelden op basis van één foto, in vier beeldverhoudingen: 16:9, 3:2, 4:3 en 1:1. Van breed, minder breed, smaller, smal.
Zoals je kunt zien heeft de verandering in beeldverhouding direct invloed op het beeld. Waar de eerste foto links en rechts van het gebouw beeld toont, wordt die 'extra' beeldinformatie geringer naarmate de foto versmalt. Door de beeldversmalling ontstaat er meer focus op het hoofdonderwerp, de "Mouterij Limburgia".
Voorbeeld 3. Bij landschapsfoto's kan een foto in 16:9 een panorama-effect teweegbrengen. Hierdoor wordt het weidse karakter van het landschap versterkt.
Hier is een breed beeld heel nuttig. Zou je bij bovenstaande foto de breedte versmallen, dan zou dat aan deze foto geen extra dimensie toevoegen. Versmalling in hoogte zou het weidse eventueel nog sterker maken.
Voorbeeld 4. Vervolgens kun je de oorspronkelijke foto van 3:2 omzetten naar 16:9 of desnoods naar een beeldverhouding die in hoogte nog smaller is.
De eerste foto met de oorspronkelijke beeldverhouding is te beschouwen als een overzichtsfoto met de schapen op afstand, de tweede foto in 16:9 richt het beeld al wat meer naar de schapen, de derde foto benadrukt door de geringe hoogte de uitwaaierende beweging van de schapen.
Samenvatting. Uit bovenstaande voorbeelden wordt duidelijk dat een foto die in de breedte of hoogte versmald wordt, een toegevoegde beeldwaarde oplevert. Dat kan focus zijn, maar ook een effect van weidsheid of benadrukking van beweging.
Bronnen: Beeldverhouding - Wikipedia, BEELDFORMAAT en BEELDVERHOUDING, Avond van de Korte Film 2018: Stefanie Kolk over Harbour, Beeldverhoudingen in composities, Wanneer gebruik je welke beeldverhouding?
Origineel op LinkedIn: Fotografie - Keuze maken voor een bepaalde beeldverhouding bij foto's
Joost van Meeteren
Validatie: Nu Html Checker | De W3C CSS Validatie Service